Môi trường kinh doanh VN ‘kém thân thiện’. 

Ảnh: Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam 2012 (VBF 2012).

Tại Diễn đàn Doanh
nghiệp Việt Nam 2012 (VBF 2012), đại diện Phòng thương mại Hoa Kỳ và
châu Âu đã nói về những trở ngại trong môi trường kinh doanh có thể
khiến Việt Nam không còn là bến đỗ của các nhà đầu tư nước ngoài nếu Hà
Nội không cam kết cải cách và có hành động thực sự.

Phòng Thương mại Hoa Kỳ

Ông Christopher Twomey, Chủ tịch Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam,
(Amcham) nói về các thách thức Việt Nam đang đối diện trong bối cảnh mậu
dịch song phương Mỹ-Việt đạt 24.5 tỷ đôla trong chín tháng năm nay và
có khả năng đạt 50 tỷ đôla vào năm 2050 nếu đà giao thương vẫn được tiếp
tục.
Ông nói “Vào tháng Hai, Thủ tướng tuyên bố rằng Chính phủ
sẽ tập trung vào ổn định kinh tế thay vì dồn cho tăng trưởng”. Amcham và
các đối tác khác ủng hộ hướng đi này.
Chúng tôi không tới đây để chỉ ra những sai lầm dẫn tới thực trạng sầu não về kinh tế của Việt Nam.
Tuy nhiên chúng tôi kêu gọi chính phủ cải cách khẩn cấp và có hành động
quyết đoán nhằm tạo môi trường kinh doanh hấp dẫn hơn.

Đảng và Chính phủ chống tham nhũng quá ít trong tám năm qua.

Nhiều thành viên của AmCham nhận thấy kinh doanh tại đây khó khăn hơn
những năm trước. Nỗ lực của chính phủ nhằm “khống chế” hoạt động kinh
doanh khiến nhiều nhà đầu tư phải nghĩ lại các kế hoạch mở rộng kinh
doanh của họ tại Việt Nam.
Các quyết định như hạng mục nào có
thể được nhập khẩu, ghi giá sản phẩm ra sao, ai có thể làm việc ở Việt
Nam, chương trình truyền hình nào được phát sóng, ai được cung cấp dịch
vụ y tế, và nhiều việc khác nữa khiến người ra nghĩ rằng các nhà đầu tư
không được hoanh nghênh làm ăn tại Việt Nam và cần phải cân nhắc đi kinh
doanh ở nơi khác.
Chúng tôi cũng quan ngại về những Bấm sửa đổi
Luật Luật sư gần đây và đặc biệt là việc một số ít công ty luật trong
nước đề nghị không cho các luật sư Việt Nam làm việc cho văn phòng luật
nuớc ngoài được soạn thảo hợp đồng thương mại và điều lệ kinh doanh.
Hạn
chế sự tham gia của doanh nghiệp nước ngoài trong nền kinh tế Việt Nam
sẽ không giúp ích tạo một nền kinh tế hiện đại, tăng trưởng cao và ổn
định.

“Các quyết định như hạng mục nào có thể được nhập khẩu,
ghi giá sản phẩm ra sao, ai có thể làm việc ở Việt Nam, chương trình
truyền hình nào được phát sóng, ai được cung cấp dịch vụ y tế, và nhiều
việc khác nữa khiến người ra nghĩ rằng các nhà đầu tư không được hoan
nghênh làm ăn tại Việt Nam và cần phải cân nhắc đi kinh doanh ở nơi
khác” Christopher Twomey, Chủ tịch Amcham Vietnam đã phát biểu.

Đảng và Chính phủ chống tham nhũng quá ít trong tám năm qua.

Tham nhũng là hiện tượng phổ biến tại Việt Nam và gây ảnh hưởng tiêu
cực tới quản trị công, bào mòn nhà nước pháp quyền, cản trở tăng trưởng
kinh tế và làm méo mó điều kiện kinh doanh.
Đảng Cộng Sản Việt
Nam và Chính phủ phát động chiến dịch chống tham nhũng từ năm 2004 nhưng
tiến bộ trong tám năm qua là quá ít.
Trong một khảo sát gần đây
của Amcham, hơn 80% hội viên nói rằng tham nhũng là một trong hai quan
ngại lớn nhất tại Việt Nam.
Các thành viên của AmCham cảm thấy tham nhũng ngày càng tồi tệ trong mọi lĩnh vực kinh doanh tại đây.
Trong phần kết luận, ông Christopher Twomey, Chủ tịch AmCham nói “Các
nước cần có chính sách kinh tế tốt, hạ tầng pháp luật tốt và minh bạch
cũng như các cơ quan chính phủ làm việc hiệu quả nhằm thu hút đầu tư”.
Tuy nhiên Việt Nam đang chật vật nhằm xứng với tiềm năng của mình thể hiện qua sự sao nhãng, thiếu cam kết của lãnh đạo…
Chúng
tôi muốn các doanh nghiệp đầu tư và mở rộng hoạt động tại Việt Nam thay
vì chuyển sang Trung Quốc, Indonesia, Bangladesh hay Myanmar.
Nhận định và khuyến nghị của chúng tôi, ông Twomey nói, nên được xem là
cơ hội để củng cố mọi trường kinh doanh và kinh tế tại Việt Nam”.

Phòng Thương mại châu Âu

Ông Preben Hjortlund, Chủ tịch Phòng Thương mại châu Âu tại Việt Nam
(Eurocham), mở đầu bài thuyết trình dẫn chiếu tới khảo sát môi trường
kinh doanh mà họ thực hiện vào tháng Mười năm nay.
Ông nói rằng “Khảo
sát này cho thấy lòng tin kinh doanh và triển vọng kinh doanh của các
doanh nghiệp tại Việt Nam tiếp tục giảm với mức thấp kỷ lục. Trừ phi
việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ được thực hiện thực sự, các nhà đầu tư
nhiều khả năng sẽ không đưa công nghệ vào Việt Nam, và Việt Nam sẽ vẫn
là cạm bẫy của kinh tế dựa vào lao động rẻ tiền”.

Ba
lĩnh vực quan ngại chính bao gồm cơ chế giá, vai trò khu vực nhà nước
và bản quyền sở hữu trí tuệ. 40% kinh tế trong tay khu vực nhà nước,
theo EuroCham, tự nó không phải là vấn đề.
Vấn đề là ở chỗ các
doanh nghiệp nhà nước, nơi được ưu đãi tín dụng, quyền sử dụng đất và
chỉ tiêu lãi thấp, lại kém hiệu quả.

Việt Nam hiện đang cạnh tranh trên thị trường quốc tế dựa trên chi phí lao động thấp.

Chính phủ muốn và có nhu cầu chuyển hướng từ nền kinh tế sử dụng nhiều
lao động sang các lĩnh vực có giá trị gia tăng cáo và công nghệ. Tuy
nhiên trừ phi việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ được thực hiện thực sự,
các nhà đầu tư nhiều khả năng sẽ không đưa công nghệ vào Việt Nam, và
Việt Nam sẽ vẫn là cạm bẫy của kinh tế dựa vào lao động rẻ tiền”.
Chủ tịch EuroCham cũng cảnh báo đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt
Nam đang giảm với cá nước trong vùng cạnh tranh ngày càng nhiều.
Trong phần kết luận, ông Hjortlund nhấn mạnh về ba yếu tố giúp kinh tế
phát triển bền vững gồm sân chơi công bằng, môi trường kinh doanh thân
thiện, và cam kết bài trừ tham nhũng.