TẠI SAO VIỆT NAM MONG MUỐN PHÁT TRIỂN NGÀNH CÔNG NGHIỆP BÁN DẪN?
Chính phủ Việt Nam quan tâm đến việc phát triển ngành công nghiệp bán dẫn vì một số lý do thuyết phục cho phát triển kinh tế:
- a) Cơ hội kinh tế: Bằng cách tham gia chuỗi giá trị bán dẫn, Việt Nam tiếp cận thị trường toàn cầu dự kiến đạt 1,4 nghìn tỷ USD vào năm 2029, với tốc độ tăng trưởng 12% hàng năm. Điều này thể hiện tiềm năng kinh tế đáng kể.
- b) Kỹ năng và chuyên môn: Tăng cường kỹ năng và chuyên môn trong nước là rất quan trọng. Phát triển chất bán dẫn sẽ thúc đẩy các ngành công nghiệp công nghệ cao liên quan và nâng cao giá trị gia tăng trong nước về sản xuất điện tử.
- c) An ninh quốc gia: Sự phụ thuộc vào chip nhập khẩu khiến cơ sở hạ tầng quan trọng dễ bị ảnh hưởng do gián đoạn chuỗi cung ứng và tiềm ẩn rủi ro về phần mềm độc hại. Do vậy cần xây dựng năng lực sản xuất chip trong nước để tăng cường an ninh quốc gia.
- d) Chiến lược ngoại giao trung lập: Việt Nam duy trì tính trung lập ngoại giao trong bối cảnh xung đột địa chính trị đồng thời từng bước tăng cường năng lực sản xuất bán dẫn. Cách tiếp cận cân bằng này làm giảm khả năng bị tổn thương trước các mối đe dọa bên ngoài.
Tóm lại, sự phát triển ngành bán dẫn của Việt Nam gắn liền với tăng trưởng kinh tế, nâng cao kỹ năng và bảo vệ lợi ích quốc gia.
THỰC TRẠNG NGÀNH BÁN DẪN Ở VIỆT NAM NHƯ THẾ NÀO?
Ngành bán dẫn Việt Nam đang trên quỹ đạo tăng trưởng ấn tượng. Bất chấp những thách thức như rút bớt các khoản trợ cấp, quốc gia vẫn cam kết trở thành một nước đóng vai trò quan trọng trong thị trường bán dẫn toàn cầu. Dưới đây là một số điểm chính được tổng hợp:
- Doanh thu dự kiến:Theo Statista Market Insights, ngành bán dẫn của Việt Nam dự kiến sẽ đạt tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm là 11,6% từ năm 2023 đến năm 2027. Đến năm 2027, doanh thu dự kiến là 31,28 tỷ USD.
- Sự thống trị của mạch tích hợp:Mạch tích hợp thống trị thị trường bán dẫn, với giá trị thị trường dự kiến là 16,44 tỷ USD vào năm 2024.
- Nhà xuất khẩu toàn cầu:Việt Nam hiện nằm trong top 10 nhà xuất khẩu thiết bị bán dẫn và mạch tích hợp hàng đầu thế giới. Hiện đang đứng thứ 9 trong cả hai hạng mục, cho thấy tầm ảnh hưởng ngày càng tăng trong ngành.
- Hợp tác Hoa Kỳ: Tháng 9 năm 2023, Việt Nam và Hoa Kỳ đã ký Biên bản ghi nhớ về hợp tác trong chuỗi cung ứng chất bán dẫn và đào tạo nguồn nhân lực. Các công ty bán dẫn hàng đầu của Mỹ như Intel, Amkor, Marvell, GlobalFoundries đều cam kết đầu tư vào ngành bán dẫn của Việt Nam.
Với những phát triển này, Việt Nam có vị thế tốt để trở thành một trung tâm sản xuất chất bán dẫn quan trọng, đặc biệt khi xem xét nhu cầu chip toàn cầu ngày càng tăng và căng thẳng thương mại Mỹ-Trung đang diễn ra.
VẬY NHỮNG THÁCH THỨC ĐỐI MẶT LÀ GÌ?
Ngành bán dẫn Việt Nam có những tham vọng đầy hứa hẹn nhưng cũng phải đối mặt với những thách thức không nhỏ. Dưới đây là một số điểm chính cần được chú ý:
- Thiếu kỹ sư lành nghề:Phát triển đội ngũ kỹ sư lành nghề là rất quan trọng. Việt Nam cần đầu tư vào các chương trình giáo dục và đào tạo để đáp ứng nhu cầu của ngành.
- Chất lượng giáo dục và đào tạo: Nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo trong các lĩnh vực liên quan đến chất bán dẫn là hết sức cần thiết. Điều này bao gồm cải tiến chương trình giảng dạy, kinh nghiệm thực tế và hợp tác trong ngành.
- Nguy cơ chảy máu chất xám: Để ngăn chặn chảy máu chất xám, Việt Nam phải tạo ra một môi trường giữ chân được lực lượng lao động có tay nghề cao. Cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn, mức lương cạnh tranh và khuyến khích nghiên cứu có thể giúp íchlâu dài.
- Làm rõ các mục tiêu chiến lược:Việc có tầm nhìn và mục tiêu chiến lược rõ ràng cho ngành bán dẫn là rất quan trọng. Việt Nam nên xác định thị trường ngách, lĩnh vực trọng tâm và mục tiêu dài hạn để thúc đẩy tăng trưởng hiệu quả và phát triển công nghệ lõi.
VIỆT NAM SẼ GIẢI QUYẾT TÌNH TRẠNG THIẾU KỸ SƯ NGHỀ NHƯ THẾ NÀO?
Việt Nam phải đối mặt với thách thức lớn do thiếu kỹ sư lành nghề trong ngành bán dẫn. Hiện nay, cả nước chỉ có 5.000 đến 6.000 kỹ sư phần cứng được đào tạo, thấp hơn rất nhiều so với nhu cầu dự kiến là 20.000 trong vòng 5 năm và 50.000 trong vòng một thập kỷ. Để giải quyết vấn đề này, một số sáng kiến đang bắt đầu được thực hiện:
- Chương trình đào tạo nghề: Chính phủ Việt Nam đã triển khai các chương trình đào tạo nghề nhằm nâng cao kỹ năng của các kỹ sư hiện có và thu hút nhân tài mớitrong giáo dục bậc đại học.
- Hợp tác với các công ty nước ngoài:Nhằm thu hút lao động có tay nghề cao đến Việt Nam. Những sự hợp tác này tạo cơ hội trao đổi kiến thức và phát triển kỹ năng.
NHỮNG CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO NGHỀ CỤ THỂ NÀO ĐỂ PHÁT TRIỂN NGÀNH BÁN DẪN?
Việt Nam đang tích cực giải quyết tình trạng thiếu kỹ sư lành nghề trong ngành bán dẫn thông qua nhiều sáng kiến đào tạo khác nhau. Dưới đây là một số chương trình đáng chú ý:
- Khóa học thiết kế vi mạch tương tự: Được khởi xướng bởi Trung tâm đổi mới quốc gia (NIC) hợp tác với các tập đoàn khổng lồ Qorvo và Cadence của Hoa Kỳ, chương trình này nhằm mục đích nâng cao năng lực lực lượng lao động của Việt Nam trong lĩnh vực thiết kế bán dẫn. Nó phù hợp với mục tiêu của đất nước là đào tạo 50.000 kỹ sư và sinh viên tốt nghiệp ngành bán dẫn vào năm 2030. Qorvo cung cấp giảng viên cấp cao, trong khi Cadence cung cấp giấy phép phần mềm toàn diện cho thiết kế bán dẫn. Sinh viên tốt nghiệp có cơ hội thực tập và việc làm tại Qorvo và các công ty hàng đầu khác trong lĩnh vực.
- Trung tâm Giáo dục Bán dẫn Việt Nam (VSHE): Được thành lập bởi NIC, Tập đoàn FPT và Tresemi, sáng kiến này cung cấp 300 suất học bổng cho sinh viên theo đuổi các chương trình đào tạo nâng cao tiêu chuẩn quốc tế tại 20 trường đại học hàng đầu Việt Nam. Trọng tâm là hỗ trợ các dự án thiết kế vi mạch.
- Chương trình đại học: Hơn 10 trường đại học Việt Nam đã đưa các chuyên ngành thiết kế IC, vi mạch tích hợp và công nghệ bán dẫn vào cả chương trình đại học và thạc sĩ. Các chương trình này nhằm mục đích đào tạo ra những kỹ sư lành nghề cho chuỗi giá trị chất bán dẫn.
Những nỗ lực này thể hiện cam kết của Việt Nam trong việc phát triển lực lượng lao động bán dẫn mạnh mẽ và thúc đẩy đổi mới trong ngành công nghiệp quan trọng này.
TẠI SAO HỢP TÁC VỚI CÁC CÔNG TY NƯỚC NGOÀI CÓ THỂ GIÚP VIỆT NAM PHÁT TRIỂN NGÀNH BÁN DẪN NHANH CHÓNG?
Hợp tác sẽ mang lại nhiều lợi thế cho ngành bán dẫn đang phát triển của Việt Nam:
- Chuyển giao kiến thức: Các công ty nước ngoài mang đến chuyên môn, phương pháp thực hành tốt nhất và công nghệ tiên tiến. Hợp tác với họ cho phép Việt Nam học hỏi từ những đối tác đã thành danh và tăng cường năng lực của chính mình.
- Tiếp cận thị trường: Hợp tác với các công ty toàn cầu mang lại khả năng tiếp cận thị trường quốc tế. Việt Nam có thể tận dụng mạng lưới phân phối và cơ sở khách hàng hiện có để mở rộng xuất khẩu chất bán dẫn.
- Đầu tư và tài trợ:Các công ty nước ngoài thường đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, cơ sở hạ tầng và đào tạo lực lượng lao động. Khoản đầu tư này thúc đẩy tăng trưởng và đổi mới trong hệ sinh thái bán dẫn của Việt Nam.
- Phát triển kỹ năng:Liên doanh, hợp tác tạo cơ hội cho các kỹ sư Việt Nam được làm việc cùng với các chuyên gia giàu kinh nghiệm. Sự tiếp xúc này nâng cao kỹ năng và kiến thức của họ.
- Giảm thiểu rủi ro: Hợp tác với các công ty đã thành danh giúp giảm thiểu rủi ro liên quan đến việc áp dụng công nghệ, biến động thị trường và gián đoạn chuỗi cung ứng.
Tóm lại, hợp tác nước ngoài thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn của Việt Nam bằng cách đào tạo và trao đổi kiến thức, tiếp cận thị trường và phát triển kỹ năng.
LIỆU VIỆT NAM CÓ THỂ TRỞ THÀNH MỘT SILICON VALLEY CỦA ĐÔNG NAM Á?
Việt Nam đã và đang có những bước tiến đáng kể để trở thành trung tâm công nghệ giống như Thung lũng Silicon. Mặc dù có thể không sao chép mô hình chính xác như California nhưng Việt Nam sở hữu những đặc điểm độc đáo góp phần phát huy tiềm năng riêng:
- a) Lực lượng lao động trẻ, có trình độ học vấn: Việt Nam tự hào có số lập trình viên, kỹ sư và doanh nhân trẻ ngày càng tăng. Các trường đại học hàng năm đào tạo ra những sinh viên tốt nghiệp CNTT được đào tạo bài bản, thu hút các công ty như Cisco, Intel và Samsung
- b) Văn hóa khởi nghiệp: Bối cảnh khởi nghiệp ở Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ. Hàng nghìn doanh nghiệp khởi nghiệp đăng ký mới xuất hiện mỗi năm, thúc đẩy đổi mới và đầu tư.
- c) Đầu tư quốc tế: Các công ty nước ngoài nhận thấy tiềm năng của Việt Nam. Họ đầu tư vào nghiên cứu, phát triển và cơ sở hạ tầng, đóng góp vào hệ sinh thái công nghệ của đất nước.
- d) Mở rộng kinh tế: Tăng trưởng kinh tế nhanh chóng của Việt Nam, cùng với hệ thống giáo dục toán và khoa học phát triển mạnh mẽ, sẽ đưa Việt Nam trở thành đối thủ công nghệ trên thế giới.
Mặc dù “Thung lũng Silicon” của Việt Nam có thể không giống California nhưng nó sẵn sàng trở thành một trung tâm công nghệ năng động ở Đông Nam Á.
Nguồn dẫn chứng tham khảo:
https://opportunities-insight.britishcouncil.org/news/news/viet-nam-targ…
https://vietnamlawmagazine.vn/semiconductor-workforce-development-a-brea…
https://vietbay.com.vn/en/the-national-innovation-center-nic-and-siemens…
https://hanoitimes.vn/it-training-urged-to-focus-on-semiconductors-32669…
https://vietnamnews.vn/society/1653048/key-semiconductor-manpower-traini…
(https://en.sggp.org.vn/first-training-program-held-to-provide-personnel-…)
https://eastasiaforum.org/2022/11/15/vietnam-climbs-the-chip-value-chain/
https://www.pcmag.com/news/vietnams-tech-boom-a-look-inside-southeast-asias-silicon-valley
https://hanoitimes.vn/vietnams-universities-expand-semiconductor-programs-325850.html
Vietnam’s Skilled Labor Shortage Threatens Chip Industry Growth