Dung Quất đầu tư ứng dụng công nghệ cho hệ thống điều khiển và kỹ thuật bảo trì trong tự động hóa sản xuất 

Mùa xuân tại Quảng Ngãi tiết trời đẹp, mọi thứ ấm áp hơn và tôi cảm thấy nơi đây rộng lớn hơn khi trở lại Dung Quất lần này, tôi muốn gửi tới Nhà máy những lời chúc đầu năm, chúc cho toàn thể các kỹ sư vận hành một năm mới thật dồi dào sức khỏe, trí tuệ và bản lĩnh, ước vọng được xứng đáng hơn và gặt hái nhiều thành công hơn…là người muốn truyền tải thông điệp cho tất cả bạn đọc trong nước và các bạn đọc ở nước ngoài hiểu hơn về ứng dụng thiết bị, về lĩnh vực công nghiệp ngành lọc dầu hàng đầu tại Việt Nam cũng như trên thế giới, tôi muốn đào sới hết tất cả các ngõ ngách về thiết bị tại đây…cũng như Tổng giám đốc Nguyễn Hoài Giang từng ví von rằng “ tự động hóa tại nhà máy là thiên đường” nên quá trình bảo trì cũng được đầu tư rất bài bản… tôi sẽ tóm tắt tổng quan về hệ thống điều khiển cũng như trao đổi với các kỹ sư về hệ thống vận hành, hệ thống bảo trì, bảo dưỡng… vì đây là những hệ thống chính cho quá trình lọc hóa dầu của nhà máy này…

Tổng quan hệ thống điều khiển

Nhà máy lọc dầu Dung Quất được tích hợp các hệ thống điều khiển hiện đại đáp ứng cho nhu cầu tự động hóa điều khiển của nhà máy như; Phòng điều khiển trung tâm, Phòng điều khiển khu vực xuất sản phẩm, Phòng điều khiển xuất sản phẩm cho tàu biển, Phòng điều khiển xuất sản phẩm cho xe bồn và rất nhiều hệ thống vận hành khác…

Quy trình vận hành

Khi đi tham quan những khu vực điều khiển chính của nhà máy, đến bảng Mimic tôi thấy các ghi chú hướng dẫn rằng, bảng này hiển thị thông tin về trạng thái Fire & Gas ngoài Field, cũng tại bảng này nó liệt kê tất cả các chú thích để các hệ thống điều khiển cũng như kỹ sư giám sát có thể nhìn thấy đèn báo ở trạng thái màu nào thì đồng nghĩa sự cố nào đó sẽ xảy ra để kịp thời xử lý..ví dụ, cái hình đèn màu cam này sáng lên nó thể hiện nhấn nút ngoài Field, còn đèn màu vàng báo lên thì nơi ấy đang có khí dễ cháy nổ và đèn màu xanh báo lên thì khu vực đó có rò rỉ khí độc… vì đây là mô hình tương ứng với ngoài Field (tức là toàn cảnh ngoài hiện trường của nhà máy) và qua trao đổi tôi mới hiểu rõ là các thông số kỹ thuật cũng như tại phòng điều khiển cần biết ngoài hiện trường có tín hiệu sự cố xảy ra nào để kịp thời điều chỉnh quá trình vận hành nhằm đảm bảo an toàn cho người và tải sản…ngoài ra, đây còn có một nút cho hệ thống nước, để nếu bị cháy ở khu vực nào thì nhấn nút ở khu vực đó, thậm chí, ngoài Field cũng có trang bị cả hệ thống âm thanh cảnh báo…hệ thống Fire & Gas tại đây được đầu tư rất bài bản và hiện đại vì hàng tháng phải làm các công việc báo cáo, liệt kê ra từng hệ thống vận hành, để mọi người có thể hiểu rõ hơn trong quá trình phòng chống cháy nổ…và với một nhà máy lớn như thế này, cũng như có hơn 20 hệ thống vận hành, thì nó đòi hỏi kỹ thuật bảo trì, bảo dưỡng sự cố một cách rất nghiêm ngặt.

Đến công tác bảo trì, bảo dưỡng…

Trao đổi về công tác bảo trì và bảo dưỡng thiết bị, thì người có hơn 10 năm công tác và quản lý hơn 300 kỹ sư bảo trì tại nhà máy, đó là kỹ sư Mai Tuấn Đạt Trưởng phòng Bảo trì anh nói; “ Đây là một nhà máy lớn đầu tiên được xây dựng tại Việt Nam, nên có nhiều vấn đề rất khó và kỹ sư lại chưa có kinh nghiệm trong việc điều hành..như bạn biết rồi đấy, Dung Quất có hẳn một dây chuyền liên hệ vận hành sản xuất với nhau rất chặt chẽ, và người Việt Nam chúng ta chưa ai có đủ kiến thức, kinh nghiệm để có thể quản lý một hệ thống lớn mà có sự đầu tư thiết bị hoành tráng như thế này..Qua đó, quá trình tiếp nhận và vận hành nhà máy này, đặc biệt là phần bảo trì bảo dưỡng thiết bị với số lượng rất lớn, đa chủng loại và nếu lượng thiết bị khổng lồ như vậy thì việc xảy ra sự cố là không tránh khỏi, ý thức được việc này, chúng tôi phải lên kế hoạch một cách bài bản, chuẩn tắc cũng như lập hẳn một quy trình bảo dưỡng cho suốt một vòng đời của một thiết bị…Hàng ngày, chúng tôi phải thực hiện các công việc theo lộ trình CMMS, tuy nhiên, tôi cảm thấy thuận lợi hơn vì mình có nhiều công cụ mạng để hỗ trợ cho các công tác quản lý, cụ thể là hệ thống mạng CMMS như tôi vừa nói, hệ thống này được lập trình trước khi tiếp nhận nhà máy và bản thân tôi được tiếp cận thông tin trực tiếp từ nhà thầu EPC, bên cạnh đó, tôi thiết lập một kế hoạch bảo trì tổng thể toàn nhà máy..vì đây là yếu tố rất quan trọng khi vận hành sản xuất. Tôi luôn quan niệm rằng, nếu mình làm tốt công tác bảo dưỡng sẽ giảm thiểu được rất nhiều sự cố ngoài ý muốn. Tuy vậy, nó cũng không thể không xảy ra sự cố nào, mà ý tôi muốn nói rằng, nếu chúng ta ý thức và hiểu biết thì mọi sự cố sẽ giảm đi và điều quan trọng là mình phải có bản lĩnh, luôn sẵn sàng cho mọi thứ như con người, vật tư đến thiết bị phụ tùng để có thể chủ động hơn cho quá trình bảo trì tổng thể…chứ không đợi nhà máy dừng vì sự cố mới bảo trì hoặc thay thế…Qua đây, tôi phải khẳng định rằng, đội ngũ kỹ sư của chúng tôi được đào tạo và tiếp cận rất bài bản, họ được học tại các trường kỹ thuật lớn trong nước cũng như ngoài nước và với sự chỉ huy, định hướng chuẩn mực của ông Nguyễn Hoài Giang, Tổng giám đốc nhà máy của chúng tôi thì ngay từ khi chạy thử nhà máy, ông đã đưa một lượng lớn kỹ sư vào đào tạo trực tiếp cùng với nhà thầu EPC, nên việc cọ sát thực tế đó đã giúp chúng tôi rất nhiều và mang lại cái bản lĩnh cũng như một số kinh nghiệm rất đáng quý…phải nói rằng đây là kế hoạch, là chiến lược, một sự hoạch định rất đúng đắn của người đứng đầu nhà máy chúng tôi, anh cho biết thêm”.

ông Kim Jae-Youn, Trưởng bộ phận bảo dưỡng SK energy – Ảnh: Mai Nguyễn

Thực tế cho thấy, hệ thống tự động hóa quá trình lọc hóa dầu ở nhà máy có rất nhiều thiết bị, từ control oval nhỏ cho tới các hệ thống điều khiển thích hợp và với hàng ngàn, hàng vạn thiết bị rất phức tạp đối với kỹ sư Việt Nam thì đại diện nhà thầu SK, ông Kim Jae-Youn, Trưởng bộ phận bảo dưỡng SK energy chia sẻ: “tôi rất là vui mừng và hạnh phúc khi được làm việc ở Việt Nam, và đây là lần thứ hai tôi làm việc cho công ty nước ngoài, mọi người ở đây rất thân thiện, nhiệt tình và làm việc rất chăm chỉ để quản lý nhà máy. Rất đơn giản, công ty của tôi đặt ở Hàn Quốc nhưng khi làm việc ở đây tôi cũng có cảm giác tương tự vậy, về môi trường làm việc, không khí… Mọi người ở đây sôi nổi, tốt bụng tôi cảm thấy rất hài lòng khi được giúp đỡ và làm việc chung với họ. Kỹ sư Việt Nam nói chung và kỹ sư BSR nói riêng họ tỏ ra rất nhanh trí và nhiệt tình khi được học những kỹ năng cơ bản từ OEM, chúng tôi có hơn 40 năm kinh nghiệm quản lý kinh doanh, vận hành và bảo trì nhà máy cũng như tổ chức những sự kiện thương mại. Tôi nghĩ BSR phải có những buổi đào tạo chuyên sâu cho toàn bộ nhân viên. Tôi tin tưởng rằng trong tương lại ngành công nghiệp dầu khí Việt Nam sẽ có những bước phát triển đáng kể, và họ cũng sẽ trở thành chuyên gia trong lĩnh vực Dầu khí. Hay một cách chính xác hơn, việc quản lý và làm việc dựa trên sự thỏa hiệp giữa hai bên BSR và OEM. Thỉnh thoảng tôi cảm giác làm việc với họ như trong một gia đình. Họ thực hiện công việc của mình rất tốt và hiệu quả. Tôi rất bằng lòng về những gì họ đã làm.
Tôi mong muốn rằng các kỹ sư phải có nhiều những khóa huấn luyện về quản lý kinh doanh, vận hành và bảo trì nhà máy vì đây là việc rất khó khăn và phức tạp và cần có một kiến thức sâu về chúng. Đầu tiên, đào tạo là điều cần thiết cho các kỹ sư về quản lý bảo trì nhà máy. Thứ hai, là vấn đề hợp tác giữa các nhân viên phải giống như các thành viên trong gia đình. Các nhân viên trong nhà máy có vai trò như cha mẹ để gắn các mối quan hệ này. Phải giúp đỡ lẫn nhau, và đồng thời họ nên xác định mục tiêu cho mỗi năm, vì có rất nhiều thứ cần phải làm trong một năm. Để bắt đầu một năm họ phải xác định được mục tiêu và bảng năng suất cho năm đó và phải đạt được những mục tiêu đó…”

Bên cạnh những nỗ lực, những hệ thống lớn, tối tân mà tôi đang ngó nghiêng nhìn hệ thống DCS của Honeywell và tôi suýt xoa “nó hiện đại và tối tân quá”, tôi cảm thấy và cảm nhận rằng, đây là những màn hình hiển thị cho vận hành sản xuất, hệ thống báo hư hỏng thiết bị, hệ thống báo quá trình lọc hóa dầu ở mức độ nào để có được sản phẩm chất lượng cao…Điều  mong muốn của lãnh đạo nhà máy là các kỹ sư cần phải biết làm chủ công nghệ, khai thác hiệu quả công cụ điều khiển tự động hóa cũng như tối ưu hóa những thiết bị để giảm ghánh nặng cho người vận hành và giảm thiểu thời gian dừng máy…

Thuy Hien