Nhiều doanh nghiệp Nhật Bản khẳng định sẽ tiếp tục mở rộng đầu tư tại Việt Nam nhưng cho biết họ đang gặp một số khó khăn trong việc tăng tiền lương cho người lao động và nội địa hóa nguyên vật liệu, linh kiện…
Linh kiện thiết bị rất cần để phát triển ngành công nghiệp cho Việt Nam – ảnh: Mai Thanh.
Những con số khả quan
Theo kết quả điều tra tình hình đầu tư của các doanh nghiệp Nhật Bản vào khu vực châu Á và châu Đại Dương, do Cục Xúc tiến thương mại đầu tư Nhật Bản (JETRO) công bố hôm 23-1-2013, có đến 57,8% doanh nghiệp được hỏi cho biết sẽ mở rộng đầu tư tại Việt Nam. Các doanh nghiệp này hoạt động chủ yếu trong các lĩnh vực thông tin, phần mềm; bán buôn, bán lẻ sản phẩm; hóa học, y tế.
Có 60,2% số doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam cho biết, năm 2012 việc đầu tư kinh doanh của họ có lãi. Tỷ lệ này thấp hơn tỷ lệ trung bình 67,5% của khu vực ASEAN nhưng cao hơn so với 57,2% của Trung Quốc.
Dự đoán triển vọng năm 2013, có 46,8% doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam cho rằng việc kinh doanh sẽ cải thiện, tăng 6,2 điểm so với kết quả dự tính của 2012. Tỷ lệ doanh nghiệp cho rằng hoạt động kinh doanh sẽ kém đi là 14,7%, giảm khoảng một nửa so với kết quả dự tính của năm 2012.
Thông tin trên được JETRO đưa ra sau khi phân tích tình hình hoạt động kinh doanh của hơn 4.000 doanh nghiệp Nhật Bản đang hoạt động tại châu Á và châu Đại Dương, trong đó có khoảng 250 doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam.
Theo JETRO, 2011 và 2012 là 2 năm liên tiếp ghi kỷ lục mới, cao nhất về đầu tư của các doanh nghiệp Nhật Bản vào Việt Nam. Đầu tư của Nhật Bản vào Việt nam năm 2012 chiếm 1/4 tổng dự án đầu tư mới, tương đương với khoảng 50% tổng số vốn đầu tư.
Tuy nhiên, ông Hirokazu Yamaoka, trưởng đại diện JETRO, cũng thừa nhận rằng mức đầu tư này chưa xứng với tiềm năng của Việt Nam.
Tuy nhiên, ông Hirokazu Yamaoka, trưởng đại diện JETRO, cũng thừa nhận rằng mức đầu tư này chưa xứng với tiềm năng của Việt Nam.
Còn nhiều quan ngại
Báo cáo của JETRO cho thấy, các doanh nghiệp Nhật Bản đánh giá môi trường đầu tư của Việt Nam đã cải thiện. Chẳng hạn, những năm trước, việc thiếu điện đã tạo ra nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp hoạt động tại các địa phương, song tình hình này đã được khắc phục trong năm 2012.
Song, doanh nghiệp Nhật Bản vẫn còn nhiều quan ngại.
Theo khảo sát của JETRO, tỷ lệ tăng tiền lương của các doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam là cao nhất trong số các nước được khảo sát. Tiền lương năm 2012 tăng 19,7% so với năm trước. Dự đoán năm 2013, tiền lương sẽ tăng khoảng 17,5% so với năm 2012.
“Lương của công nhân trong ngành sản xuất chế tạo của Campuchia chỉ bằng một nửa của Việt Nam, nên nếu xét về tiền lương thì Campuchia là ‘đối thủ nặng ký’ của Việt Nam”, ông Hirokaza so sánh.
“Lương của công nhân trong ngành sản xuất chế tạo của Campuchia chỉ bằng một nửa của Việt Nam, nên nếu xét về tiền lương thì Campuchia là ‘đối thủ nặng ký’ của Việt Nam”, ông Hirokaza so sánh.
Phí nhân công của Việt Nam trong giá thành sản xuất, theo khảo sát của JETRO, là 18,3% cao hơn so với mức 16,8% của ASEAN và cao hơn so với mức 17,6% của Trung Quốc. Phí nguyên liệu, linh kiện trong giá thành sản xuất ở Việt Nam là 62,4%.
Theo ông Hirokazu, việc giảm phí nguyên liệu đang là thách thức chung đối với doanh nghiệp Nhật Bản. Trong khi đó, việc cung cấp linh kiện trong ngành sản xuất chế tạo tại Việt Nam vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu cần thiết. Việc nội địa hóa nguyên liệu, linh kiện của Việt Nam là 27.9%, thấp hơn so với bình quân chung là 47,8%, thấp hơn nhiều so với Trung Quốc là 60,8%.
Việc công bố báo cáo, theo ông Hirokaza, là để chỉ ra phương hướng làm nổi bật các nhân tố có lợi, giảm các nhân tố bất lợi nhằm thúc đẩy thu hút các doanh nghiệp Nhật Bản vào Việt Nam. Ông hy vọng năm 2013 sẽ có nhiều doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư vào Việt Nam hơn nữa và đạt kết quả kinh doanh tốt.
Quang Duy